برای یک سرمایه‌گذاری موفق در بازار سرمایه، شناخت مفاهیم و اصطلاحات یک اصل مهم و غیرقابل انکار است. در این بین سرمایه‌گذاران با استفاده از تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی، معاملات خود را انجام می‌دهند و در صورتی‌که قیمت روز سهام کمتر از ارزش دارایی آن سهم باشد، اقدام به خرید سهم می‌کنند.
ارزش خالص دارایی یا NAV چیست؟
عمده دارایی شرکت‌های سرمایه‌گذاری، سهام و دارایی‌های مالی آن شرکت است. بر اساس نوع فعالیت شرکت‌ها در بورس آن‌ها را به چند دسته شرکت‌های تولیدی، خدماتی، قراردادی و پیمانکاری و شرکت‌های سرمایه‌گذاری تقسیم‌بندی می‌کنند که هدف همه آن شرکت‌ها سود از محل فروش سهام است. از اصطلاح ارزش خالص دارایی یا Net Asset Value که با حروف اختصاری NAV آن را می‌شناسیم، در رابطه با ارزش‌گذاری و قیمت‌گذاری شرکت‌ها استفاده می‌شود و از تقسیم اختلاف بین دارایی‌ها و بدهی‌ها بر تعداد سهام سرمایه‌گذاران حاصل می‌شود.
برای مطالعه بیشتر در مورد ارزش خالص دارایی و روش محاسبه آن به مقاله " ارزش خالص دارایی (NAV) " مراجعه نمایید.
به این نکته مهم توجه کنید که در ارزش‌گذاری شرکت‌ها اصطلاح ارزش ذاتی سهام برای شرکت‌هایی با فعالیت‌های خدماتی و تولیدی، و اصطلاحNAV یا خالص ارزش دارایی در مورد شرکت‌ها و یا صندوق‌هایی که اساس فعالیت آن‌ها مبتنی و منطبق بر سرمایه‌گذاری است، استفاده می‌شود.
مفهوم نسبت P/NAV چیست؟
نسبت P/NAV از دو واژه Price به معنای قیمت یا ارزش بازار و NAV به معنای خالص ارزش دارایی تشکیل شده است؛ در واقع نسبت قیمت هر سهم به خالص ارزش دارایی یا ارزش واقعی هر سهم را می‌توان با نسبت P/NAV نشان داد.
نسبت P/NAV
نسبت P/NAVرا نسبتی کاربردی در تحلیل بنیادی می‌دانند و به طور معمول این نسبت با درصد بیان می‌شود؛ نسبت P/NAV، درصد تفاوت ارزش ذاتی یا خالص ارزش دارایی با قیمت بازار یا قیمت پایانی هر سهم را نشان می‌دهد. در تابلوی معامله سهم در سایت TSETMC قیمت پایانی یا قیمت بازار هر سهم قابل مشاهده است و همچنین در سامانه کدال اطلاعات لازم برای محاسبه NAV شرکت‌ها آورده شده است.
برای بدست آوردن نسبت P/NAV، به نکات زیر توجه کنید:
- برای تشخیص ارزنده بودن سهام یک شرکت از ارزش خالص دارایی استفاده می‌کنند.
- سهمی که در زیر قیمت NAV خود معامله گردد، ارزنده است. اما اگر در قیمت بالاتر از NAV خود معامله شود، امکان ریزش وجود دارد.
- ارزش خالص دارایی در گزارش‌های ماهیانه شرکت‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد و به همین دلیل بدست آوردن ارزش خالص دارایی در این شرکت‌ها آسان‌تر است.
- برای محاسبه NAV هر سهم یک شرکت سرمایه‌گذاری باید ضمن در نظر گرفتن ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، اثرات سودهای تقسیم دریافتی، سود (زیان) ناشی از فروش سهام، ارزش افزوده ناشی از مالکیت سهام بورسی و غیر بورسی و مفهومی به نام ذخیره کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌ها لحاظ گردد.
- عموماً برای شرکت‌های سرمایه‌گذاری (شرکت‌هایی که فعالیت تولیدی ندارند.) از مفهوم NAV در نسبت P/NAV استفاده می‌کنند. به این نکته توجه کنید که برای شرکت‌های تولیدی (کارخانه‌ها) از مفهوم P/E استفاده می‌شود.
حالت‌هایی که بین ارزش ذاتی و قیمت بازار هر سهم وجود دارد
1) اگر P/NAV هر شرکت معادل %۱۰۰ باشد، یعنی ارزش ذاتی با قیمت بازار آن سهم برابر است.
2) اگر P/NAV هر شرکت کمتر از %۱۰۰ باشد، یعنی ارزش ذاتی بیشتر از قیمت بازار یا قیمت پایانی آن سهم است.
3) اگر P/NAV هر شرکت بیشتر از %۱۰۰ باشد، یعنی ارزش ذاتی کمتر از قیمت بازار یا قیمت پایانی آن سهم است.
هرچه درصد P/NAV شرکتی بیشتر باشد، سهام شرکت از ریسک بیشتری برخوردار است و بنابراین به طبع آن سرمایه‌گذاری در چنین شرکتی می‌تواند ریسک بالایی به همراه داشته باشد. اگر P/NAV یک شرکت کمتر باشد، آن شرکت کم‌ریسک‌تر است و ارزش بیشتری برای سرمایه‌گذاری دارد. در زمان محاسبه ارزش سهمی شرکت، محاسبهNAV سهام شرکت الزامی است، اما ارزش محاسبه شده باید در بازار بین ۷۰ درصد تا ۸۰ درصد ارزش محاسبه شده معامله شود. قیمت سهم باید بین دو عدد ۰٫۷و ۰٫۸ معامله گردد.
به یک مثال از نماد "دارایکم" (صندوق واسطه‌گری یکم) و نماد "پالایش" (صندوق پالایشی یکم) توجه کنید. ما می‌توانیم با مراجعه به سایت TSETMC نسبت NAV و قیمت روز نماد‌ها را مشاهده کنیم.
همانگونه که مشاهده می‌کنید با محاسبه قیمت روز و نسبت NAV، به درصد 0.73 می‌رسیم.
این نسبت در نماد "پالایش" به صورت زیر است:
با محاسبه نسبت P/NAV در این نماد به عدد 0.85 می‌رسیم.
این اعداد نشان‌دهنده ارزنده تر بودن نماد "دارایکم" نسبت به "پالایش" می‌باشد.