در این مقالات که در دو قسمت گردآوری شده، تصمیم داریم تا شما را با عوامل تاثیرگذار بر تعدادی از مهمترین صنایع بورسی آشنا و سپس چرخه و فرایند تولید و بهبود شرایط در صنایع مختلف بورسی را توضیح خواهیم داد.
در بازار سرمایه، حدود 40 صنعت وجود دارد که هر یک از این صنایع به دلایل متعددی با نوسانات قیمتی سهام خود روبرو میشوند که در این مقاله به صنایع زیر خواهیم پرداخت.
✓ صنعت فلزات اساسی
✓ صنعت پتروشیمی
✓ صنعت سیمان
✓ صنعت دارو
🗹 صنعت فلزات اساسی
این صنعت که هم شامل فولادسازان و هم شامل تولید کنندگان فلزات رنگی (سرب، روی، مس و ...) می شود، دومین صنعت بـزرگ بـازار سرمایه است. بخش زیادی از مواد اولیه فولادسازان از طریق شرکتهای معدنی تولیدکننده سنگ آهن همچون گل گهر و چادرملو تهیه می‌شود که سودآوری فولادسازها می‌تواند از تغییرات نرخ این کالا تأثیر بپذیرد. از عواملی که می تواند بر روی این صنعت تأثیرگذار باشد می توان به چشـم انـداز تقاضـا (مصـرف) فولاد در چین، عوارض واردات فولاد، رونق مسکن، بودجه عمرانی کشور، تغییرات نرخ انرژی (برق، گاز، آب و ...) و تغییرات نرخ ارز اشاره نمود.
🗹 صنعت پتروشیمی
گروه صنایع پتروشیمی که یکی از مهم ترین و بزرگترین صنایع در ایران و جهان است بر اساس نوع مواد اولیه (خوراک دریافتی) و محصول تولیدی، می‌توان تقسیم بندی های مختلفی برای آن متصور بود. مواد اولیه این صنعت عمدتا توسط دولت تامین می گردد، در صورتی که بخش اعظمی از محصولات پتروشیمی توسط بخش خصوصی مصرف و مازاد تولید آن هـا کـه عـدد قابل توجهی است صادر می گردد. مواد اولیه یا خوراک این شرکت ها به صورت مایع (میعانات گازی- نفتـا) و گاز طبیعی در شرکتهای تولیدی بـه انـواع محصولات الفين، آروماتیک، آمونیاک و متانول تبدیل می شود.
اغلب شرکتهای این گروه مواد اولیه خود را نسبتاً ارزان و با نرخ دلار مبادله ای از دولت دریافت می کنند. امـا محصولات خود را که بـه خـارج از کشور صادر می کنند، با دلار آزاد درآمـد خـود را شناسایی می کنند. به عنوان مثال، شرکتهای تولیدکننده اوره و متانول مواد اولیـه خـود را که خوراک گاز طبیعی است، با دلار مبادله ای دریافت و بخش زیادی از محصولات خود را با نرخ دلار آزاد صادر می کنند. سیاستهای پولی و تقاضای دولت چین به عنوان یک مصرف کننده مهـم قیمت جهانی نفت و محصولات مشابه با تولید داخـل، وضعیت تحریم هـای سیاسی و اقتصادی، تغییرات نرخ ارز مبادله ای و آزاد و قیمت گاز خوراک مصرفی، از جمله مهمترین دلایل تأثیرگذار بر سودآوری این صنعت میباشد.
🗹 صنعت سیمان
دو محصول عمده شرکتهای سیمانی، کلینکر و سیمان است که بخشی از آن صادر و قسمتی دیگر در داخل مصرف می‌شود. در طی سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴ حدود ۲۵ درصد از کل فروش شرکتهای سیمانی، صادر شـده اسـت که بیش از ۵۰ درصد از این مقدار به کشور عراق بوده است. بـه ایـن خـاطر تراکم شرکتهای سیمانی در نیمه غربی کشور بیشتر است.
در نیمه نخست دهه ۹۰، صنعت سیمان با رکود و بحـران فـروش مواجـه بوده است. مهم ترین دلیل آن، کاهش صادرات بـه دلیـل بسـته شـدن دروازه بازار هدف بزرگ، عراق به علت پیدایش گروه داعش و احداث کارخانـه هـای سیمان در برخی از کشورهای همسایه و کاهش سهم از بازار ایرانی ها در آن کشور میباشد. از دیگر عوامل تأثیرگذار بـر ایـن صـنعت دریافت تسهیلات ارزی (قریب ۸۰۰ میلیون یورو) برای اجرای طرح ها و خرید تکنولوژی در دهه گذشته از صندوق توسعه ملی بوده است که با جهش نرخ ارز حجـم بزرگی ازبدهی ها را بر دوش این صنعت نهاده و اکنون بازپس دهی این تسهیلات با بهره های بسیار مضاعف بر پیش بینی، از توان این شرکت ها خارج شده است. ایجاد رونق در بخش مسکن جهت تحریک تقاضا در ساخت وساز، تغییرات قیمت انرژی (به عنوان ۳۰ درصد بهای تمام شده)، تغییرات نرخ ارز، بودجه و پروژه های عمرانی و ... از دیگر عوامل تأثیرگذار بر این صنعت وابسته به رشد و رونق اقتصادی می باشد.
🗹 صنعت دارویی
بیش از ۳۰ شرکت از این صنعت در بازار سهام حضور دارند. محصولات ایـن شرکتها قرص، آمپول و شربت است. بخش زیادی از محصولات این صنعت در داخل مصرف می شود. امـا واردات مـواد اولیـه بـه طـور متوسط وزن ۷۰ درصـدی را در تأمین مـواد اولیـه ایـن شـرکت هـا دارد. یکی از مهـم تـرین چالشهای این صنعت در سالهای اخیر تأمین مواد اولیه تولید دارو در سایه اعمال تحریمهای بین المللی است. اعمال تحریم موجب دشوار شدن گشایش اعتبار (یوزانس ) شـده اسـت. "یوزانس در واقع نوعی اعتبار اسنادی است که در آن فروشنده کالا به خریدار مهلتی می دهد که تا در این فاصله (۱۸۰ روز تا یک سال) وجه اعتبار را بپردازد."
یکی دیگر از چالشهای این صنعت، نوسانات و افزایش نرخ ارز مبادله ای و آزاد است. زیرا موجب افزایش هزینه تهیه مواد اولیه وارداتی ایـن صـنعت می گردد. از طرفی سازمان تأمین اجتماعی بـه عنـوان سهامدار مهـم گـروه دارویی به دلیل اینکه پرداخت کننده اصلی قیمت این محصولات است، با افزایش نرخ فروش این محصولات به آسانی موافقت نمی کند. میانگین سنی جمعیت، کاهش نرخ سود تسهیلات مالی، اختراع فرمول جدید ساخت دارو و ... نیز از عوامل تاثیرگذار بر این صنعت است.
در " قسمت دوم " این مقاله، شما را با 4 صنعت دیگر و چرخه بهبود فعالیت صنایع آشنا می‌کنیم.
قسمتی از این مقاله از کتاب " تکنیک های ساده و کاربردی در تحلیل بنیادی " برداشت شده است.