اوراق سلف موازی استاندارد ابزار تأمین مالی کوتاه مدتی است که بر مبنای قرارداد سلف منتشر می‌شود و بر اساس آن عرضه‌کننده مقدار معینی از دارایی پایه را مطابق مشخصات قرارداد سلف استاندارد در ازای بهای نقد به فروش می‌رساند تا در دوره تحویل به خریدار تسلیم نماید. هم‌چنین دارنده اوراق می‌تواند معادل دارایی پایه خریداری شده را طی قرارداد سلف موازی استاندارد بفروشد یا با شرایط از پیش تعیین شده در سررسید تسویه نقدی کند و یا در دوره تحویل، نسبت به دریافت فیزیکی دارایی اقدام نماید. واژه استاندارد در این قراردادها به معنی استاندارد بودن مشخصات قرارداد از حیث استاندارد دارایی پایه، سررسید تحویل و اندازه قرارداد و غیره است.
مقاله " قرارداد سلف موازی استاندارد " مطالعه شود.
این اوراق، اسنادی است که نشان‌دهنده انعقاد سلف (پیش فرض) میان ناشر و خریدار آن است. در بازار ثانوی معامله اوراق سلف بر مبنای قرارداد سلف موازی در قرارداد سلف یک کالا و یا دارایی به عنوان پایه در نظر گرفته می‌شود. در این قرارداد، خریدار در ابتدا تمامی بها را می‌پردازد و در موعد سر رسید کالا را دریافت می‌کند؛ معمولاً این موعد سررسید بین یک یا دو سال است و به همین دلیل این اوراق، به عنوان ابزار تأمین مالی کوتاه مدت در نظر گرفته می‌شود. در طی این قرارداد کالا با قیمت پایین‌تر از قیمت نقدی به خریدار فروخته می‌شود. اکنون در طرح جدید دولت، نفت به عنوان پایه در نظر گرفته شده است. در اين نوع از قرارداد فرد خريدار اميدوار است قيمت كالا در آينده افزايش پيدا كند. به طور كلى انگيزه معامله‌گران از عقد قرارداد سلف با هم فرق دارد.
فروشنده يا توليدكننده: فروشنده یا تولید کننده در قرارداد سلف براى برنامه‌ریزی فروش و توليد، به اين قرارداد مى‌پيوندد. با عقد معاملات سلف، از يك طرف فروشنده مطمئن مى‌شود كه بعد از توليد محصولات، خريدارى براى آن كالا وجود دارد و از طرف ديگر اين اطمينان را حاصل مى‌كند كه با كسرى بودجه مواجه نخواهد شد.
خريدار: خریدار در بازار سلف، با عقد اين قرارداد مى‌تواند براى خريد مواد مورد نياز توليد و فروش آينده شركت برنامه‌ريزى كند. همچنين نگران افزايش قيمت مواد مورد نظر خود را نخواهد داشت.
محدوديت هاى بازار سلف
يكى از محدوديت‌هاى معاملات سلف غير قابل انتقال بودن آن می‌باشد، يعنى خريدار اين قرارداد بايد تا زماني‌كه قرار است كالا را تحويل بگيرد، منتظر بماند. به عبارت ديگر، دارنندگان اين قرارداد با مشكل نقدشوندگى مواجه مى‌شوند و نسبت به تغييرات قيمت نمى‌توانند واكنش نشان دهند. علاوه بر اين هيچ بازار ثانويه ديگرى هم براى معامله اوراق سلف وجود ندارد. براى جبران اين مورد، قراردادى طراحى شده است كه طى آن فرد مى‌تواند تا قبل از زمان سررسيد، آن را به شخص ديگرى انتقال دهد كه در واقع به آن قرارداد اوراق سلف موازى مى‌گويند.
ویژگی‌های اوراق سلف موازی
از ویژگی مهم این ابزار می‌توان به دوره عمر آن اشاره کرد؛ به صورتی که دوره عمر اوراق سلف به طور معمول بین یک تا دو سال است و طی این دوره، سود به دارندگان اوراق پرداخت نمی‌شود و اصل و سود بدهی در انتهای دوره به صورت یک‌جا بازپرداخت خواهد شد. یکی از مزیت‌های این اوراق، حداقل سود تضمین شده است و همین موضوع باعث می‌شود که حتی با کاهش قیمت کالای پایه درصد معینی از سود به دهندگان اوراق سلف موازی تعلق می‌گیرد و در صورت رشد قیمت کالای پایه، سود ذکر شده تا سقف مشخص و معینی بیشتر می‌شود و همین امر به نفع دارندگان اوراق سلف موازی است.
در این نوع قرارداد، خریدار این اختیار را دارد که قبل از تاریخ سررسید، قرارداد را به شخص ثالث واگذار کند. در قرارداد سلف موازی، در ابتدا دارایی پایه در بازار اولیه عرضه می‌شود و توسط خریداران مورد معامله قرار می‌گیرد؛ پس از آن خریداران با تسویه قرارداد با فروشنده، می‌توانند آن دارایی را در بازار ثانویه به شکل سلف موازی استاندارد عرضه کنند.
مزایای تامین مالی از طریق اوراق سلف موازی
اوراق سلف موازی دارای مزایای متعددی می‌باشد، برخی از این موارد به شرح زیر می‌باشد:
- در اوراق سلف موازی، کشف قیمت به صورت لحظه‌ای و بر اساس خرید و فروش‌ها صورت می‌گیرد، بنابراین دارای شفافیت بیشتری است.
- به دلیل سود تضمینی که برای این قرارداد در نظر گرفته می‌شود، ریسک پایینی دارد.
- قابلیت نقد شوندگی در این اوراق بالاست.
- دارای عمر کوتاه یک تا دو سال.
- معافیت‌های معاملاتی.
- امکان فروش این قرارداد در بازار ثانویه وجود دارد؛ در صورتی که خریدار بخواهد قبل از موعد قرارداد پول خود را نقد کند، می‌تواند تغییر وضعیت دهد و اوراق را با قیمت مناسب به فروش برساند.
معاملات سلف موازی به چه کالاهایی تعلق می‌گیرد؟
- سنگ آهن گلهر
- میلکرد ذوب آهن اصفهان
- پی‌وی‌سی شرکت پتروشیمی آبادان
- مجوز معاملات صنعتی و معدنی
- مجوزهای لازم برای شرکت‌های کارگزار