رویکردهای ارزشگذاری شامل چهار دسته می‌باشد:
1) ارزشگذاری دارایی محور
2) ارزشگذاری نسبی
3) ارزشگذاری مطلق
4) ارزشگذاری مبتنی بر اختیارات
در این مقاله به توضیح "ارزشگذاری سهام به روش گوردن" که یکی از زیر مجموعه‌های "ارزشگذاری مطلق" است، خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
مدل رشد گوردن چیست؟
برای اولین بار در صنایع مختلف بررسی رابطه بین قیمت و سود نقدی، سود هر سهم و رشد سود سهام توسط رابرت گوردن با استفاده از مدل رگرسیون خطی صورت گرفت. برای اغلب سرمایه‌گذاران سود سهام، به دلیل استخراج از صورت‌های مالی حسابرسی شده به عنوان یک داده قابل اعتماد جهت تصمیم‌گیری در سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود. به مدل رشد گوردن، مدل تنزیل سود نقدی نیز می‌گویند. در این روش فرض بر این است که تغییرات زیادی در عملیات شرکت صورت نمی‌گیرد و شرکت با یک نرخ پایدار رشد می‌کند، هم‌چنین جریان وجه نقد به عنوان سود به سهامداران پرداخت می‌گردد.
مدل رشد گوردن دارای سه متغیر است:
D1: سود نقدی مورد انتظار سهام برای سال پیش رو
K: نرخ بازده مورد انتظار سهامداران
g: نرخ رشد سود نقدی سهام
نحوه محاسبه ارزش ذاتی یک سهم:
ارزش ذاتی سهم = D1 / (k-g)
در برخی مواقع فرض بر این است که شرکت در چند سال ابتدایی فعالیت خود رشد سریعی داشته است و پس از آن با نرخ نسبتاً ثابتی رشد کرده است. در این حالت باید ابتدا سود نقدی هر سال را به طور جداگانه محاسبه کنیم و ارزش فعلی هر یک را بدست آوریم، سپس ارزش سهم را در سالی که نرخ رشد، ثابت می‌شود از طریق فرمول اصلی محاسبه کنیم و ارزش فعلی آن را نیز بطور جداگانه بدست آوریم. پس از انجام همه این محاسبات، با جمع ارزش فعلی همه اعداد به ارزش ذاتی سهم دست می‌یابیم.
چگونه می‌توان در مدل گوردن، نرخ رشد را بدست آورد؟
در این مدل شرایط شرکت نسبتاً بدون تغییر در نظر گرفته می‌شود. بنابراین مقداری از سود که تقسیم نمی‌شود، بازدهی مشابه با بازده سال قبل دارد.
g = نرخ نگهداشت سود * نرخ بازده سرمایه
مثال:
فرض کنید 60 درصد سود شرکت بصورت نقدی بین سهامداران تقسیم می‌گردد و 40 درصد آن در شرکت می‌ماند. در این حالت اگر بازده سرمایه 50 درصد باشد، نرخ رشد برابر با 20% (0.5*0.4) خواهد بود. اگر بخواهیم این رابطه را با استفاده از مدل دوپوینت (تکنیکی مفید برای تحلیل بخش‌های مختلف بازده حقوق صاحبان سهام) نشان دهیم، نرخ رشد (g) بصورت زیر بدست خواهد آمد:
مدل رشد گوردن می‌تواند به منظور ارتباط بین نرخ رشد، نرخ تنریل و ارزشیابی مورد استفاده قرار گیرد. مدل گوردن رابطه بین بازده و ارزش سهم را به وضوح نشان می‌دهد.
محدودیت های مدل رشد گوردن
در واقعیت خیلی بعید است که یک نرخ ثابت برای شرکت در نظر گرفت و این یکی از مشکلات این مدل می‌باشد. مسئله دیگر حساسیت بالای مدل گوردن به نرخ رشد و نرخ تنزیل است. چنانچه در این مدل نرخ بازده از نرخ رشد کوچکتر باشد، حاصل فرمول منفی است و در صورتیکه نرخ بازده و نرخ رشد برابر باشند، مخرج کسر صفر خواهد شد؛ در نتیجه جواب معادله بی نهایت است که برای قیمت یک سهم کاملا بی معنی است.
کلام آخر
مدل رشد گوردن از مدل‌های مورد علاقه تحلیل‌گران در بازار سرمایه است. اما به دلیل عدم ثبات نرخ بهره و نرخ تورم در ایران قابل استفاده نیست.