سرمایه‌گذاری کاری پر ریسک است و در شرایط فعلی اقتصاد کشور این ریسک افزایش پیدا کرده است. سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند سرمایه خود را در جایی قرار دهند که با کمترین میزان ریسک، بیشترین سودآوری حاصل شود. هر شخص حقیقی یا حقوقی به دنبال بازگشت سرمایه و سودآوری در سرمایه‌گذاری خود می‌باشد، پس آگاهی از نسبت بازده، جایگاه خاصی در فرآیند سرمایه‌گذاری دارد. نرخ بازگشت سرمایه، یک فاکتور مهم است و نسبت بین درآمد خالص و سرمایه‌گذاری را بیان می‌کند.
یکی از اصلی‌ترین کاربردهای نرخ بازگشت سرمایه این است که خروجی بدست آمده و سود حاصل شده چقدر است. به این نکته توجه کنید که هر چه این نرخ بالاتر باشد، عملکرد شرکت نیز بهتر است. برای مثال نرخ بازگشت 70درصد، بهتر از نرخ بازگشت ۲۰ درصد است، این موضوع نشان‌دهنده عملکرد خوب شرکت و در نتیجه سود خوب است. در واقع نرخ بازگشت سرمایه سعی می‌کند به طور مستقیم میزان بازده یک سرمایه‌گذاری خاص را نسبت به هزینه سرمایه‌گذاری اندازه‌گیری نماید. از نرخ بازگشت سرمایه می‌توان برای مقایسه و رتبه‌بندی سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها یا دارایی‌های مختلف استفاده کرد.
نرخ بازگشت سرمایه (ROI) چیست؟
نرخ بازگشت سرمایه (Return On Investment) یا به اختصار ROI، یکی از شاخص‌های کلیدی عملکرد و معیار‌هایی است که با استفاده از آن، بازدهی مالی یک کسب و کار در گذشته و بازدهی بالقوه در آینده مشخص می‌شود. اهمیت نرخ بازگشت سرمایه برای مدیران ارشد و اجرایی یک پروژه از آن جهت است که ROI میزان موفقیت سرمایه‌گذاری روی یک کار را مشخص می‌کند. نرخ بازگشت سرمایه از آن دسته عنوان‌هایی است که تعاریف متعددی برای آن ارائه شده است اما به صورت ساده می‌توان بیان داشت که ROI نسبت سود حاصل از سرمایه‌گذاری را در قالب درصدی از هزینه اولیه نشان می‌دهد.
در محاسبه ROI فقط به هزینه‌ها و سود هر سرمایه‌گذاری توجه می‌شود. در تحلیل‌ها، نرخ بازگشت سرمایه همراه با دیگر شاخص‌های اندازه‌گیری جریان نقدی مانند نرخ بازگشت داخلی (Intern Rate on Return :IRR) و ارزش فعلی خالص (Net Current Value) برای ارزیابی و رتبه‌بندی گزینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود.
فرمول محاسبه نرخ بازگشت سرمایه (ROI)
نرخ بازگشت سرمایه را با دو روش محاسبه می‌کنند:
قابل ذکر است که نرخ بازگشت سرمایه می‌تواند منفی باشد.
برخی از مزایا ROI
- سنجش کیفیت و میزان خروجی و سود حاصله در ازای هزینه و سرمایه‌گذاری انجام شده
- بررسی میزان پتانسیل‌ها و ظرفیت‌ها برای بازگشت سرمایه در کوتاه مدت یا بلند مدت
- استاندارد بودن
- ساده بودن محاسبه نرخ بازگشت سرمایه
برخی از معایب ROI
- دوره نگهداری یک سرمایه‌گذاری را در نظر نمی‌گیرد، که می‌تواند هنگام مقایسه گزینه‌های سرمایه‌گذاری مسئله‌ساز شود.
- نرخ بازگشت سرمایه ریسک‌پذیر است. معمولا این کار متداول است که ROI رابطه کاملا مستقیمی با ریسک کردن دارد: هرچه بازده بیشتر باشد، ریسک احتمالی کار ما نیز بیشتر خواهد شد.