در این مقاله قصد داریم مفهوم تهاتر یا مبادله پایاپای را از جنبه‌های مختلف بررسی کنیم. عناوینی که در این مقاله به آن‌ها پرداخته می‌شود:
- تهاتر یا مبادله پایاپای چیست؟
- دلایلی که موجب رونق تهاتر در معاملات می‌شود
- انواع معامله تهاتر یا پایاپای
- مزایا و معایب معامله تهاتری یا پایاپای
- تهاتر در بورس
- کلام آخر
با ما همراه باشید.
تهاتر یا مبادله پایاپای چیست؟
در این نوع سیستم مبادله، افراد بی هیچ واسطه‌ای یک کالا و یا یک خدمت را در ازای یک کالا و خدمتی دیگر (با ارزش یکسان) مبادله می‌کنند.
دلایلی که موجب رونق تهاتر در معاملات می‌شود
در برخی از دوره‌های زمانی شرکت‌ها و دولت‌ها به دلایلی به مبادله پایاپای روی می‌آورند. در اینجا به شرح برخی از دلایل می‌پردازیم:
1) کاهش نقدینگی : نقدینگی در بازار بورس اهمیت زیادی دارد. اگر یک شخص حقیقی یا حقوقی دارای نقدینگی کمی باشد، زمانی که به کالا و یا خدماتی نیازمند است، مبادله پایاپای را انتخاب می‌کند.
2) تحریم : کشورهایی که تحریم هستند، کالاهای ضروری و غیر ضروری را در ازای کالایی دیگر از کشورهای مختلف دریافت می‌کنند. تحریم یکی از عوامل مهمی است که سبب رونق سیستم مبادله پایاپای شده است. از جمله مبادلات پایاپای که می‌توان به آن اشاره کرد، مبادله غذا و دارو است.
3) رفع نیاز : گاهی هدف از این نوع مبادله صرفاً رفع نیاز می‌باشد. مانند زمانی که یکی از اطرافیان ماشینش آسیب دیده است و شما به آن فرد پیشنهاد می‌کنید در صورتی که کار شما را انجام دهد، ماشین خود را در اختیارش می‌گذارید. در این مثال هیچ کدام از دو طرف به دنبال سودآوری نیستند و هدف تنها رفع نیاز است.
4) فرار مالیاتی : یکی دیگر از دلایل مهم استفاده از این نوع سیستم مبادله، فرار مالیاتی است. افراد با تکیه بر این نوع مبادله از پرداخت مالیات فرار می‌کنند.
انواع معامله تهاتر یا پایاپای
مبادله تهاتر یا پایاپای انواع مختلفی دارد که در این قسمت به سه نوع آن اشاره می‌کنیم:
1) تهاتر قهری : تهاتر قهری یا قانونی، به حکم قانون است و اراده دو طرف معامله در آن دخالتی ندارد.
2) تهاتر قضائی : تهاتر قضائی، تهاتری است که حصول آن با رأی قضائی امکان دارد و اثبات می‌شود.
3) تهاتر قراردادی : در حالتی که هر دو دین شرایط تهاتر قهری را نداشته باشند، طرفین می‌توانند با توافق تهاتر کنند. برای مثال هر دو دین از یک جنس نباشد یا از جهت زمان و مکان با هم متفاوت باشند، با هم به طور قهری تهاتر نمی‌شوند. یا این که در وجود شرایط حصول تهاتر اختلاف باشد، دادگاه بعد از احراز شرایط، تهاتر را اعلام می‌کند.
مزایا و معایب معامله تهاتری یا پایاپای
این نوع سیستم مبادله دارای ابعاد مثبت و منفی می‌باشد که با دانستن آن‌ها می‌توانیم تصمیمات درستی را اتخاذ نماییم.
معایب معامله تهاتری یا پایاپای
1) ابهام در قیمت اصلی خدمات و کالاهای مورد تهاتر: ارزش کالا را می‌توان تخمین زد اما ارزش خدمات قابل تخمین نمی‌باشد؛ به همین دلیل می‌تواند در آینده مشکلاتی را به وجود بیاورد.
2) مبادله کالاها در ارزشی کمتر از ارزش واقعی: چنانچه فرد به دلایلی از روی اجبار دست به این نوع معامله بزند، ممکن است خدمات و کالای خود را با ارزش کمتری ارائه دهد و این موضوع در هر صورت می‌تواند جزو معایب این نوع معامله باشد.
3) امنیت: در این نوع معامله در حجم‌های بسیار کم یا بسیار زیاد بحث امنیت مطرح است. در مبادله پایاپای لازم است دو طرف معامله به یکدیگر اعتماد کامل داشته باشند؛ زیرا ممکن است مثلا عیب کالا چند روز بعد مشخص شود. در معاملات بزرگ، می‌تواند حجم زیان وارد شده خیلی زیاد باشد و این یکی از مشکلات این نوع معامله است.
مزایای معامله تهاتری یا پایاپای
1) افزایش و رشد فعالیت‌های اقتصادی: مبادله کالا به کالا بستری مناسب برای کسب و کارهای گوناگون است که به وسیله آن می‌توانند کالاهای خود را مبادله کنند.
2) انعطاف‌پذیری و سازگاری با خدمات اینترنتی: مبادله پایاپای با خدمات اینترنتی سازگاری زیادی دارد که نشان‌دهنده پتانسیل بالای این نوع مبادله می‌باشد.
3) عدم وجود شخص ثالث: در این مبادله تمام موارد بر اساس توافق دو طرف معامله است و ناظر و شخص سومی وجود ندارد.
4) سیستم برد-برد: مبادله پایاپای برای هر دوطرف سودمند است. اگر به طرف معامله خود اطمینان دارید، می‌توانید مطمئن باشید که سود کرده‌اید.
تهاتر در بورس
افراد می‌توانند با فروش سهام خود یک کارت تضمینی دریافت کنند و از اعتبار این کارت برای تهیه کالاهای خود از بازارهای دیگر اقدام نمایند، بدون اینکه پولی را پرداخت کنند. هم‌چنین می‌توانند برای خرید سهام در بورس به جای پول نقد از کارت تضمینی استفاده کنند.
کلام آخر
در این مقاله بطور مفصل به بررسی مبادله پایاپای پرداختیم. در بسیاری از کشورهای دنیا این سبک معامله در بین مردم رواج دارد. چنانچه حجم معاملات کم باشد به آن خرده تهاتر می‌گویند. معاملات تهاتری می‌تواند در رشد کسب و کارهای نوپا نقش به سزایی داشته باشد و از مشکلاتی نظیر نقدینگی بکاهد.