افراد بسیاری وجود دارند که از بازار سهام به سادگی سودی کلان می‌برند که این سود بدون زحمت خاصی نصیب سهامداران می‌شود. همین دلیل کافی است تا ورود به عرصه بازار سرمایه بسیار وسوسه انگیز باشد ولی بسیاری از افراد در این ورطه دست و پا زده‌اند و فرو رفته‌اند. تا چندی پیش کمتر کسی به فکر بازار بورس و خرید و فروش سهام بود. ولی این روزها بسیاری از افراد در این بازار پرتلاطم درگیر شده‌اند. کسب سود از بازار سهام ساده است به شرط اینکه از بایدها و نبایدهای بازار سهام آگاه باشید. اگر برخی نکات کلیدی را در این بازار رعایت کنید، به احتمال زیاد می‌توانید خود را از صف بازندگان بورس جدا کنید.
اولین نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید، صبور بودن است. در بازار سرمایهگذاری، صبر مهم‌ترین کلید موفقیت محسوب می‌شود. وارن بافت می‌گوید: "بازار سرمایه، بازاری برای انتقال پول از افراد عجول به افراد صبور است." صبور بودن یک بال رسیدن به سود است. ولی اگر می‌خواهید پرنده سود شما به پرواز درآید به دو بال نیاز دارید. یک بال شما صبر است ولی بال دیگرتان داشتن آگاهی لازم و دانستن بایدها و نبایدهای این بازار است. هنگام سرمایهگذاری در بورس، توجه به برخی نکات ظاهراً ساده می‌تواند از یک شکست تلخ جلوگیری نموده و سرمایه‌گذار را در رسیدن به اهدافش یاری دهد. در این مقاله با ما همراه باشید تا مهم‌ترین بایدها و نبایدهای بازار بورس را بررسی کنیم:
قبل از سرمایه گذاری تحقیق کنید
اولین قانون سرمایهگذاری هوشمندانه در بازار سهام، عدم حدس و گمان است. یکی از دلایلی که برخی در بازار سهام متضرر می‌شوند و سود نمی‌کنند این است که افراد مانند بازی قمار روی سهام شرط می‌بنند و بدون تحلیل کافی حدس می‌زنند که در روزهای آینده، قیمت یک سهم خاص رشد خواهد کرد. بدنبال توصیه‌های دیگران، کورکورانه سرمایهگذاری نکنید. قبل از هرگونه سرمایهگذاری باید درباره شرکت مورد نظر، مسائل بنیادی آن، صورت‌های مالی، مدیریت و موارد دیگر تحقیق کرد. تحقیق کافی قبل از سرمایهگذاری باعث جلوگیری از پشیمانی در آینده می‌شود.
اطلاعات خود را بالا ببرید
موفقیت در هر کاری نیازمند اطلاعات است. سود بردن در سهام هم از این قاعده مستثنا نیست. اگر واقعاً می‌خواهید یک سرمایه‌گذار موفق شوید، یادگیری را شروع کنید. بهترین روش یادگیری، خودآموزی است. منابع آموزشی رایگان بسیاری در اینترنت وجود دارد که شما می‌توانید به راحتی از آن‌ها استفاده کنید.
با کم شروع کنید
در هنگام یاد گرفتن شنا، همان لحظه اول به عمق چند متری شیرجه نمی‌زنید. بازار بورس هم همینطور است. وقتی تازه وارد بازار سهام می‌شوید، با مبلغ اندک شروع به سرمایهگذاری کنید. وقتی اطلاعات و اعتماد به نفس شما بالاتر رفت؛ مبلغ سرمایه‌گذاری‌تان را نیز به نسبت، افزایش دهید.
سرمایهگذاری فقط با وجوه مازاد
بازار سهام همیشه بازار ریسک بوده و هست. گرچه فرصت کسب سود فراوانی را به شما می‌دهد، ولی در این عرصه تضمینی برای کسب سود نیست. علاوه بر این گاهی بازار برای چندین سال پیاپی نزولی می‌شود. بنابراین هر فرد باید تنها وجوه مازاد خود را وارد بازار کند به گونه‌ای که حتی اگر کل مبلغ سرمایهگذاری خود را از دست بدهد، به زندگی معمولی فرد لطمه‌ای وارد نشود.
هدف‌تان را مشخص کنید
مفهوم "هر فردی باید هدفش از سرمایهگذاری مشخص باشد." به چه معنی است؟ یا به عبارت دیگر می‌خواهید طی چه مدت، به چه میزان پولی برسید؟ داشتن هدف به شما انگیزه می‌دهد و باعث می‌شود تا با برنامه‌ریزی بیشتری عمل کنید.
پرتفولیو (سبد سهام) داشته باشید
اگر به دنبال یک منبع درآمد پایدار از بازار سهام هستید، داشتن دو یا سه سهم در سبد سرمایه‌گذاری‌تان کافی نیست و شما باید بین ۸ تا ۱۲ سهم مناسب، در سبد خود نگهداری کنید تا بازده قابل اعتمادی کسب کنید. هر سال با اضافه و کم کردن سهام، سبد سرمایهگذاری خود را بهینه کنید تا به هدف سرمایهگذاری خود برسید.
در سرمایه گذاری تنوع داشته باشید
یک مثال معروف وجود دارد که می‌گوید "همه تخم مرغ‌های خود را در یک سبد قرار ندهید". در بازار سهام این مثال بسیار صادق است. اگر شما فقط در یک سهم سرمایهگذاری کنید، نسبت به سرمایهگذاری در ۱۰ سهم، با ریسک بسیار بالاتری روبرو هستید. اگر پورتفوی شما به اندازه کافی متنوع باشد، چناچه یک یا دو سهم شما دچار نزول شود یا رشد نکند، تاثیر زیادی بر پرتفوی شما نخواهد گذاشت.
توجه به میزان نقد شوندگی سهام
هیچگاه سهمی نخرید که در فروش آن دچار مشکل شوید. نقد شوندگی عامل بسیار مهمی است که هرگز نباید نادیده گرفته شود. نقد شوندگی به صورت رتبه‌ای مطرح می‌شود و رتبه 1 به معنای بالاترین میزان نقد شوندگی است و رتبه‌های 2 و 3 و 4 و ..... به ترتیب نقد‌شوندگی کمتری دارند. برخی از افراد تا رتبه 100 را قابل قبول می‌دانند، بعضی‌ها بیشتر از 50 نمی‌روند و عده‌ای هم به بیشتر از 20 رضایت نمی‌دهند. به هرحال بسته به استراتژی و هدف سرمایه‌گذاری‌تان، ملاکی را برای خودتان قرار دهید.
میزان سهام در دست سهامداران عمده
هر چه سهام کمتری در دست سهامداران عمده باشد بهتر است. چون می‌توانند کنترل بیشتری را بر آن سهم اعمال کنند. اگر سهام در دست مردم عادی باشد، عرضه و تقاضای واقعی است که میزان قیمت را تعیین می‌کند.
پیگیر اخبار اقتصادی-سیاسی باشید
روزانه حداقل 15 دقیقه از وقت خود را صرف اطلاع از اخبار داخلی و خارجی کنید. این کار به شما کمک بزرگی خواهد کرد تا بتوانید در برخی موارد روند بازار را پیش‌بینی کنید و همینطور صنایع خاصی را برای سرمایهگذاری بشناسید.
دید بلندمدت داشته باشید
تمام کهنه کاران بازار سهام و کسانی که سود بسیاری برده‌اند، سرمایه‌گذاران بلند مدت بوده‌اند. دلیل این مطلب کاملا مشخص است: اثر مرکب. در این حالت سود کسب شده به مبلغ اصلی اضافه می‌شود و همان دوباره سود می‌سازد. اگر می‌خواهید ثروت فراوانی از بازار سهام بدست آورید با دید بلندمدت سرمایهگذاری کنید.
مداوم سرمایه گذاری کنید
بیشتر افراد فقط در بازار صعودی وارد می‌شوند یعنی تنها زمانی که شاخص بازار بورس صعودی است، هیجان‌زده می‌شوند و در بازار سهام سرمایهگذاری می‌کنند. اگر این روش را در پیش بگیرید، هرگز موقعیت‌های فوق‌العاده برای خرید را نخواهید یافت. اگر می‌خواهید در این بازار، سود خوبی بدست آورید، بطور دوره‌ای و مداوم میزان سرمایهگذاری خود را افزایش دهید.
انتظارات معقول داشته باشید
از سرمایهگذاری در سهام انتظاری واقعی داشته باشید. انتظار نداشته باشید که بازدهی شما باید برابر با بازدهی سبد سرمایهگذاری افرادی باشد که سال‌ها در بازار بوده‌اند و مهارت‌های زیادی را کسب کرده‌اند. زمانی می‌توانید به بازدهی بالا برسید که دانش و تجربه کافی را کسب کرده باشید. بی‌جهت دنباله رو جمعیت نباشید و فکر نکنید اگر فلان فرد سود 80 درصدی کسب کرده‌است، شما هم باید همان سهام را بخرید. این یک اشتباه محض است.
برنده‌ها را نگه دارید و بازنده ها را کم کنید
لازم نیست هر سهمی را که می‌خرید تا ابد نگه دارید. اگر سهامی ضرر می‌دهد و در بلندمدت عملکرد ضعیفی دارد، از سبد سهام خود حذفش کنید. همچنین اگر سهامی عملکرد مناسبی دارد و سود خوبی نصیب شما می‌کند، فرصت بدهید که بهتر رشد کند. با اعمال این روش یک پرتفوی فوق العاده خواهید داشت.
از ریسک‌های غیرضروری دوری کنید
اگر تمام پولتان را فقط برای اندکی بازده بیشتر روی سهام یا صنعتی سرمایهگذاری کنید، مسلم است که بازخورد خوبی نخواهید گرفت. حفظ سرمایه به اندازه کسب بازدهی بالا مهم است. شما هرگز نباید در بازار بورس ریسک غیر ضروری کنید. توجه داشته باشید که نسبت پاداش به ریسک همیشه تراز باشد.
صبور باشید
برای اینکه یک سهم به بازدهی مناسب برسد و صاحبان سهام سود خوبی دریافت کنند، حداقل یک یا دو سال طول می‌کشد. علاوه بر این زمانی که به سهام مهلت بیشتری بدهید عملکرد بهتری خواهد داشت. پس در این بازار صبور باشید و سهام خود را برای سود کوتاه مدت به سرعت نفروشید.
تصمیمات احساسی نگیرید
از آنجایی که ذهن انسان بسیار پیچیده است، عوامل زیاد داخلی و خارجی بر تصمیمات ما اثر گذار هستند. ولی در این بازار حق ندارید تصمیمات احساسی بگیرید. زمانی که یک شرکت سودآور نیست و یا آینده روشنی ندارد، نباید به این توجه کنید که شما چقدر به آن شرکت علاقمندید. تصمیم منطقی را اتخاذ کنید و خود را از سهام آن شرکت خلاص کنید.
تعصبات روانشناسی را کنار بگذارید
وقتی می‌خواهید در بازار سهام سرمایهگذاری کنید، تعصبات ممکن است بر شما و انتخاب شما تاثیرات منفی داشته باشند. تعصباتی همچون تایید، پشیمانی خریدار و دیگر مسائل روانشناختی که در ذات انسان وجود دارند. شناخت این تعصبات می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری صحیح کمک کند. قابل توجه است که شما می‌توانید با تلاش و تمرین، این تعصبات را تغییر دهید.
میانگین‌گیری کنید
تقریباً غیر ممکن است که شما بتوانید یک سهم را دقیقا در کف قیمت بخرید و در بالاترین قیمت بفروشید؛ اگر هم اتفاق بیفتد شانسی است. بهترین روش، خرید و فروش پله‌ای است که طی آن در فواصل زمانی مشخصی اقدام به خرید یا فروش می‌کنید. البته گاهی بازار فرصت‌های فوق‌العاده‌ای در اختیار شما قرار می‌دهد که می‌توانید بصورت یکجا خرید یا فروش خود را انجام دهید.
بیش از حد معامله نکنید
در هر معامله شما باید کارمزد و مالیات پرداخت کنید. پس تصمیمات مطمئن بگیرید و تنها زمانی معامله کنید که واقعا لازم است.
سخن آخر
در این مقاله ما به برخی نکات ضروری سرمایهگذاری در بازار سهام پرداختیم که هر تازه واردی می‌تواند با توجه به آن‌ها معاملات خوبی را در بازار سهام تجربه کند. هدف از ارائه این نکات این بود که یک بینش کلی نسبت به معاملات بازار سرمایه در سهامدار ایجاد نموده و قبل از به دام افتادن، وی را از تجربیات گران قیمت دیگران آگاه سازد. تجاربی که گاهاً با پرداخت هزینه گزافی بدست آمده‌است. این نکات می‌توانند از یک شکست تلخ جلوگیری نموده و سرمایه‌گذار را در رسیدن به اهدافش یاری دهند.